Hectoliter, deciliter, centiliter, normaliter, idealiter. Als je deze woorden schrijft, is er niks aan de hand. Maar als je ze uitspreekt, wordt het bij die laatste twee gevaarlijk.

De klemtoon ligt namelijk op de -aa-klank, niet op de -ie-klank. De -er in de laatste lettergreep spreek je uit met een korte è, zoals in ‘ster’ en ‘ver’. Normáliter. Dit is vreemd in onze taal. Geen wonder dat men er liters van maakt. Maar voor wie de juiste uitspraak kent, klinkt de liter-uitspraak koddig. Spreek je het echter correct uit, dan kijken de liter-zeggers je meewarig aan. Of erger, ze denken dat je lid bent van de elite en dat je dus allerlei vreselijks van plan bent! Ik zou het risico niet nemen.

De juiste uitspraak van ‘normaliter’ komt pedant over. Alsof je wilt laten voelen dat jij het wel weet en de ander lekker niet. Ook al wil je dat helemaal niet, je laadt wel die verdenking op je. Je kunt dus niet meer normaal normaliter zeggen.

Dat -iter is een Latijnse bijwoorduitgang die pas in de 20e eeuw in onze taal verzeild is geraakt, dus snobisme. Een vorm van aanstelleritis. Het is helemaal niet moeilijk om -iters te vermijden. Ze voegen namelijk niks toe. ‘Normaal gesproken’ en ‘in het beste geval’ snapt iedereen. En over de uitspraak is geen gesteggel.